ضعف عضلات کف لگن یکی از مشکلاتی است که در بسیاری از افراد بخصوص خانمها پس از بارداری و زایمان دیده می شود.

کف لگن، شبکه ای شبیه بانوج از ماهیچه ها و بافت های همبند، نقش مهمی در سلامت هسته ما ایفا می کند. از مثانه، روده و اندام های تناسلی ما حمایت می کند و کنترل ادرار، حرکات روده و عملکرد جنسی را حفظ می کند. هنگامی که این عضلات ضعیف می شوند، می تواند منجر به وضعیتی به نام اختلال عملکرد کف لگن (PFD) شود.

دلایل و عوامل خطر ضعف عضلات کف لگن

زایمان و بارداری

  • بارداری: وزن زیاد رحم در حال رشد فشار زیادی بر عضلات کف لگن وارد می کند و آنها را کشیده و ضعیف می کند. تغییرات هورمونی در دوران بارداری، به ویژه کاهش سطح استروژن، می تواند بیشتر به ضعف عضلانی کمک کند.
  • زایمان: زایمان واژینال، به ویژه با عوارضی مانند فورسپس یا کمک وکیوم، می تواند باعث پارگی یا آسیب به عضلات کف لگن شود. تعداد زایمان ها و اندازه نوزاد نیز در این امر نقش دارند و خطر بیشتری با زایمان های متعدد یا بزرگ شدن نوزادان همراه است.

تغییرات مرتبط با سن

با افزایش سن، بدن ما به طور طبیعی کلاژن کمتری تولید می کند، پروتئینی که ساختار و قدرت عضلات و بافت های همبند را فراهم می کند. این کاهش کلاژن می تواند منجر به ضعیف شدن عضلات کف لگن شود. علاوه بر این، تغییرات هورمونی، به ویژه در زنان در دوران یائسگی، می تواند این موضوع را تشدید کند.

زور زدن مزمن

  • یبوست: زور زدن در حین حرکات روده فشار بی موردی را بر عضلات کف لگن وارد می کند و به طور بالقوه منجر به ضعیف شدن یا پارگی می شود.
  • بلند کردن اجسام سنگین: تکنیک‌های بلند کردن نامناسب، به‌ویژه با اجسام سنگین، می‌تواند بر عضلات کف لگن فشار وارد کند.
  • سرفه مزمن: شرایطی مانند برونشیت مزمن یا سیگار کشیدن می تواند منجر به سرفه های مداوم شود که می تواند به کف لگن فشار وارد کند و به ضعف کمک کند.

چاقی و افزایش وزن

اضافه وزن بار قابل توجهی بر عضلات کف لگن وارد می کند که منجر به افزایش فشار و ضعیف شدن بالقوه می شود. این امر به ویژه در مورد زنانی که در دوران بارداری دارای اضافه وزن یا چاق هستند، صادق است، زیرا اثرات ترکیبی آن می تواند بارزتر باشد.

شرایط عصبی

برخی از بیماری‌های عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیس، سکته مغزی یا آسیب‌های نخاعی می‌توانند بر اعصاب کنترل کننده عضلات کف لگن تأثیر بگذارند. این می تواند منجر به مشکل در انقباض یا شل شدن این ماهیچه ها شود که به PFD کمک می کند.

سایر عوامل خطر

جراحی و اقدامات پزشکی

جراحی های لگن، مانند هیسترکتومی (برداشتن رحم) یا جراحی پروستات در مردان، گاهی اوقات می تواند به عضلات کف لگن آسیب برساند یا ضعیف کند. علاوه بر این، پرتودرمانی برای سرطان های لگن نیز می تواند تأثیر منفی بر این عضلات داشته باشد.

عوامل خاص جنسیت

زنان: نوسانات هورمونی در طول زندگی یک زن، به ویژه در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی، می تواند بر قدرت و تون عضلات کف لگن تأثیر بگذارد. علاوه بر این، شرایطی مانند آندومتریوز می تواند به درد و اختلال عملکرد لگن کمک کند.
مردان: درمان سرطان پروستات، به ویژه جراحی یا پرتودرمانی، می تواند به اعصاب و عضلات کف لگن آسیب برساند و منجر به بی اختیاری یا اختلال نعوظ شود.

دیگر عوامل خطر بالقوه

ژنتیک: برخی افراد ممکن است از نظر ژنتیکی مستعد داشتن بافت های همبند ضعیف تر باشند که می تواند خطر اختلال عملکرد کف لگن را افزایش دهد.
اختلالات بافت همبند: شرایطی مانند سندرم اهلرز-دانلوس، که بر بافت های همبند در سراسر بدن تأثیر می گذارد، همچنین می تواند کف لگن را ضعیف کند.
عوامل سبک زندگی: سیگار کشیدن می تواند جریان خون در عضلات کف لگن را کاهش دهد و به طور بالقوه بر عملکرد آنها تأثیر بگذارد. رژیم غذایی کم فیبر می تواند به یبوست و زور زدن کمک کند و بر سلامت کف لگن تأثیر بگذارد.

شناخت علائم ضعف عضلات کف لگن

اگر مشکوک به ضعف عضلات کف لگن هستید، بسیار مهم است که به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. برخی از علائم رایج می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • بی اختیاری ادرار (نشت ادرار)
  • بی اختیاری مدفوع (از دست دادن کنترل روده)
  • درد لگن
  • مشکل در شروع یا توقف ادرار
  • احساس می کنید مثانه یا روده شما به طور کامل تخلیه نشده است
  • رابطه جنسی دردناک

تشخیص زودهنگام و مداخله کلیدی برای مدیریت PFD و جلوگیری از عوارض بیشتر است. گزینه های درمانی ممکن است شامل تمرینات عضلات کف لگن (کگل)، فیزیوتراپی، بیوفیدبک یا جراحی در موارد شدید باشد.

با درک علل ضعف عضلات کف لگن، می توانید اقداماتی را برای پیشگیری یا مدیریت این وضعیت انجام دهید. حفظ وزن سالم، تمرین تکنیک های مناسب بلند کردن، رفع یبوست و انجام تمرینات منظم کف لگن، همگی می توانند به داشتن کف لگن قوی و سالم کمک کنند.

درمان ضعف عضلات کف لگن با فیزیوتراپی

ضعف عضلات کف لگن

یک فیزیوتراپ کف لگن (PT) تحت آموزش های تخصصی برای درک آناتومی پیچیده و عملکرد عضلات کف لگن قرار می گیرد. در طول مشاوره اولیه شما، PT علائم، تاریخچه پزشکی و عوامل سبک زندگی شما را که ممکن است در ایجاد ضعف نقش داشته باشند، مورد بحث قرار خواهد داد. یک معاینه فیزیکی ممکن است شامل ارزیابی های داخلی برای ارزیابی تون، قدرت و هماهنگی عضلات باشد.

بر اساس ارزیابی، متخصص فیزیوتراپی کف لگن یک برنامه درمانی شخصی طراحی می کند که معمولاً شامل موارد زیر است:

تمرین عضلات کف لگن (PFMT): این تمرینات سنگ بنای تقویت کف لگن هستند. مانند تقویت هر عضله دیگری، PFMT شامل انقباضات و آرامش های مکرر است. PT شما را در مورد نحوه جداسازی و درگیر کردن عضلات صحیح راهنمایی می کند.

بیوفیدبک تراپی: بیوفیدبک از حسگرها برای ارائه بازخورد در زمان واقعی در مورد فعالیت عضلانی استفاده می کند و به شما کمک می کند تکنیک خود را اصلاح کنید و مطمئن شوید که عضلات مناسب را هدف قرار می دهید.

درمان دستی: PT ممکن است از تکنیک‌های دستی مانند ماساژ داخلی یا دستکاری‌های خارجی برای بهبود جریان خون، کاهش تنش عضلانی و ارتقای بهبود بافت استفاده کند.

اصلاح سبک زندگی: برخی عادات می توانند ضعف کف لگن را بدتر کنند. فیزیوتراپیست ممکن است تنظیماتی مانند:

  • عادات صحیح توالت کردن: اجتناب از زور زدن در هنگام ادرار یا حرکات روده.
  • حفظ وزن سالم: اضافه وزن فشار بیشتری به کف لگن وارد می کند.
  • آبرسانی: مصرف مایعات کافی به جلوگیری از یبوست کمک می کند، که می تواند مشکلات کف لگن را تشدید کند.
  • وضعیت بدنی: حفظ وضعیت بدنی خوب، ثبات هسته را تقویت می کند و استرس را در کف لگن کاهش می دهد.

فواید فیزیوتراپی کف لگن

فیزیوتراپی کف لگن مزایای زیادی برای افراد مبتلا به ضعف عضلات کف لگن دارد:

بهبود کنترل ادرار: عضلات قوی تر، کنترل بهتر مثانه و روده را فراهم می کنند و نشت را کاهش می دهند.
کاهش درد لگن: رفع تنش عضلانی و بهبود جریان خون می تواند درد مرتبط با اختلال عملکرد کف لگن را کاهش دهد.
تقویت عملکرد جنسی: قوی‌تر شدن عضلات کف لگن می‌تواند منجر به بهبود رضایت جنسی برای مردان و زنان شود.
پیشگیری از افتادگی: ماهیچه های قوی کف لگن می توانند به پیشگیری یا به تاخیر انداختن افتادگی اندام لگن کمک کنند.
بهبود کیفیت زندگی: با پرداختن به این مسائل، فیزیوتراپی می تواند به طور قابل توجهی رفاه و اعتماد به نفس کلی شما را افزایش دهد.