سیاتیک در بارداری ، وضعیتی که با دردی که در طول مسیر عصب سیاتیک منتشر می‌شود، مشخص می‌شود که از قسمت پایین کمر از میان باسن و پایین هر پا می‌گذرد. این درد معمولاً فقط یک طرف بدن را تحت تأثیر قرار می دهد. سیاتیک می تواند باعث ناراحتی قابل توجهی شود و در فعالیت های روزانه اختلال ایجاد کند، اما درک علل، علائم و درمان های آن می تواند به مدیریت موثر این وضعیت در دوران بارداری کمک کند.
سیاتیک چیست؟
عصب سیاتیک طولانی ترین عصب بدن است که از ناحیه کمری و ساکرال ستون فقرات منشأ می گیرد و تا پشت هر پا امتداد می یابد. سیاتیک زمانی رخ می دهد که فشار یا تحریک این عصب وجود داشته باشد. درد ناشی از آن می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و ممکن است با علائم دیگری مانند بی حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف در ساق پا همراه باشد.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی درد عصب سیاتیک
علل سیاتیک در بارداری
در دوران بارداری، چندین تغییر فیزیولوژیکی و آناتومیکی می تواند به ایجاد سیاتیک کمک کند:
افزایش وزن و افزایش اندازه رحم: با پیشرفت بارداری، رحم در حال رشد و افزایش وزن مرتبط با بارداری می تواند بر ستون فقرات و عضلات و رباط های اطراف فشار وارد کند. این فشار اضافی می تواند منجر به فشرده شدن عصب سیاتیک شود.
تغییرات وضعیتی: با پیشرفت بارداری مرکز ثقل به سمت جلو حرکت می کند و باعث تغییر در وضعیت بدن می شود. زنان باردار معمولاً برای سازگاری با شکم در حال رشد، حالت چرخشی را اتخاذ می‌کنند، که می‌تواند منجر به ناهماهنگی ستون فقرات و افزایش فشار بر روی کمر و ناحیه لگن شود.
تغییرات هورمونی: هورمون های بارداری، به ویژه ریلکسین، باعث شل شدن و شل شدن رباط های لگن در آمادگی برای زایمان می شوند. در حالی که این یک سازگاری ضروری است، می تواند منجر به بی ثباتی در مفاصل لگن و افزایش فشار بر روی عصب سیاتیک شود.
ناهماهنگی استخوان لگن: شل شدن رباط ها و تغییر در وضعیت بدن می تواند باعث ناهماهنگی استخوان های لگن شود که به نوبه خود می تواند به عصب سیاتیک فشار وارد کند.
کشیدگی عضلانی: عضلات پشت و لگن ممکن است به دلیل وزن اضافی و تغییر وضعیت بدن دچار کشیدگی شوند. عضلات سفت یا کشیده می توانند عصب سیاتیک را تحت فشار قرار دهند.
بیشتر بخوانید : درمان غیرجراحی سیاتیک
علائم سیاتیک در دوران بارداری
علائم سیاتیک می تواند از نظر شدت متفاوت باشد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کمردرد: یک علامت رایج، درد مبهم یا تیز در قسمت پایین کمر، اغلب در یک طرف است.
- انتشار درد در ساق پا: دردی که از قسمت تحتانی کمر به پایین باسن و پشت ساق ساق پا منتشر می شود.
- بی حسی و سوزن سوزن شدن: احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی که می تواند تا پایین پا کشیده شود.
- ضعف عضلانی: ضعف در پای آسیب دیده، که می تواند راه رفتن یا ایستادن را دشوار کند.
- دردی که با حرکت بدتر می شود: فعالیت هایی مانند راه رفتن، ایستادن طولانی مدت یا نشستن می تواند درد را تشدید کند.
تشخیص سیاتیک در دوران بارداری معمولاً شامل معاینه بالینی و بررسی علائم بیمار است. متخصصان از جمله فیزیوتراپیست ها ممکن است آزمایش های فیزیکی را برای بررسی علائم فشرده سازی عصب سیاتیک انجام دهند، مانند:
- تست بلند کردن پای صاف: در صورت فشرده شدن عصب، بلند کردن پای صاف شده در حالت خوابیده می‌تواند باعث درد سیاتیک شود.
- تست های رفلکس: بررسی رفلکس ها در پاها می تواند به شناسایی درگیری عصبی کمک کند.
به دلیل خطرات احتمالی برای جنین در حال رشد، معمولاً از آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI در دوران بارداری اجتناب می‌شود، مگر اینکه کاملاً ضروری باشد.
مدیریت و درمان
مدیریت سیاتیک در دوران بارداری نیازمند یک رویکرد چند وجهی است که شامل اصلاح سبک زندگی، فیزیوتراپی و گاهی اوقات مداخلات پزشکی است. در اینجا چند راهکار وجود دارد که می تواند به کاهش درد سیاتیک کمک کند:
فعالیت بدنی و ورزش: ورزش منظم و ملایم می تواند به تقویت عضلات حمایت کننده از ستون فقرات و بهبود انعطاف پذیری کمک کند. فعالیت هایی مانند پیاده روی، شنا و یوگای دوران بارداری می تواند مفید باشد. ورزش هایی که بر تقویت عضلات مرکزی و لگن تمرکز دارند به ویژه مفید هستند.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست می تواند یک برنامه ورزشی سفارشی برای رسیدگی به علائم خاص و بهبود وضعیت بدن طراحی کند. تکنیک هایی مانند کشش، تمرینات تقویتی و درمان دستی می توانند به کاهش درد سیاتیک کمک کنند.
بیشتر بخوانید : درمان سیاتیک با فیزیوتراپی
تنظیمات وضعیتی: توجه به وضعیت بدنی می تواند فشار روی کمر را کاهش دهد. زنان باردار باید از ایستادن طولانی مدت خودداری کنند، با تکیه گاه مناسب بنشینند و هنگام خوابیدن به پهلو از بالش بین زانوها استفاده کنند تا تراز ستون فقرات را حفظ کنند.
گرما و سرما درمانی: استفاده از بسته های گرما یا سرد در ناحیه آسیب دیده می تواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند. تناوب بین گرما و سرما می تواند به ویژه موثر باشد.
ماساژ درمانی: ماساژ قبل از تولد توسط یک درمانگر آموزش دیده می تواند به کاهش تنش عضلانی و کاهش درد کمک کند. مهم است که اطمینان حاصل شود که درمانگر در کار با زنان باردار مجرب است.
وسایل حمایتی: پوشیدن کمربند طبی حمایتی بارداری می تواند به کاهش مقداری از وزن کمر و لگن کمک کند و فشار روی عصب سیاتیک را کاهش دهد.
مدیریت درد: مسکن‌های بدون نسخه، مانند استامینوفن، می‌توانند برای کنترل درد استفاده شوند، اما مهم است که قبل از مصرف هر دارویی در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید.
استراحت و خودمراقبتی: اطمینان از استراحت کافی و اجتناب از فعالیت هایی که درد را تشدید می کنند می تواند به مدیریت علائم کمک کند. تکنیک های کششی و آرامش ملایم نیز می تواند مفید باشد.
پیشگیری از سیاتیک در دوران بارداری
در حالی که ممکن است نتوان به طور کامل از سیاتیک در دوران بارداری جلوگیری کرد، اقدامات خاصی می تواند خطر و شدت علائم را کاهش دهد:
حفظ وزن سالم: افزایش وزن مناسب در دوران بارداری می تواند فشار وارده بر کمر و لگن را کاهش دهد.
وضعیت بدنی خوب را تمرین کنید: حفظ وضعیت بدنی خوب در هنگام نشستن، ایستادن و بلند کردن بدن می تواند به جلوگیری از فشار بر ستون فقرات و عصب سیاتیک کمک کند.
فعال بمانید: فعالیت بدنی منظم می تواند عضلات حمایت کننده از ستون فقرات را قوی و انعطاف پذیر نگه دارد.
از تکنیک های مناسب بلند کردن استفاده کنید: هنگام بلند کردن اجسام، زنان باردار باید زانوها را خم کرده و پشت را صاف نگه دارند تا از وارد آمدن فشار بیش از حد به قسمت پایین کمر جلوگیری کنند.
کفش‌های حمایتی بپوشید: پوشیدن کفش‌هایی با قوس خوب می‌تواند به حفظ تراز مناسب و کاهش فشار روی کمر کمک کند.
از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری کنید: تغییر مکرر موقعیت و استراحت برای حرکت می تواند از سفتی جلوگیری کند و فشار روی عصب سیاتیک را کاهش دهد.
