بهترین درمان فتق دیسک کمر با توجه به شرایط هر بیمار مانند شدت و محل دیسک بیرون زده ، سن بیمار و میزان فعالیت وی تعیین می شود. فتق دیسک کمر یکی از شایع ترین مشکلات ستون فقرات است که می‌تواند به درد شدید و محدودیت در فعالیت‌های روزمره منجر شود.
دیسک های بین مهره‌ای مانند بالشتک هایی نرم و ژلاتینی هستند که بین مهره های ستون فقرات قرار دارند. این دیسک ها به ستون فقرات اجازه می‌دهند تا خم شود و بچرخد و همچنین نقش جذب شوک را نیز ایفا می کنند.
فتق دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که بخش داخلی و نرم دیسک (هسته پالپوس) از لایه بیرونی و سخت دیسک (فیبروز حلقوی) بیرون بزند. این بیرون زدگی می‌تواند به ریشه های عصبی که از نخاع منشأ می‌گیرند، فشار وارد کند و باعث درد، بی حسی و ضعف در نواحی مختلف بدن شود.
برای تشخیص فتق دیسک کمر، پزشک معمولاً از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- معاینه فیزیکی: پزشک با معاینه فیزیکی به دنبال نقاط حساس، کاهش دامنه حرکتی و ضعف عضلانی می‌گردد.
- ام آر آی: ام آر آی دقیق‌ترین روش برای تشخیص فتق دیسک است و به پزشک اجازه می‌دهد تا محل و اندازه فتق را به طور دقیق مشاهده کند.
- سی تی اسکن: سی تی اسکن نیز می‌تواند به تشخیص فتق دیسک کمک کند، اما دقت آن به اندازه ام آر آی نیست.
- میلوگرام: در این روش، ماده حاجب به داخل کانال نخاعی تزریق می‌شود و سپس از طریق رادیوگرافی یا سی تی اسکن از آن تصویربرداری می‌شود.
علل فتق دیسک کمر
علل دقیق فتق دیسک کمر هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل زیر می‌توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند:
سایش و پارگی طبیعی دیسک ها: با افزایش سن، دیسک‌های بین مهره‌ای خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند و مستعد پارگی می‌شوند.
آسیب‌های فیزیکی: بلند کردن اجسام سنگین به طور ناگهانی، پیچ خوردگی کمر و ضربه‌های مستقیم به ستون فقرات می‌توانند باعث فتق دیسک شوند.
ژن‌ها: برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی مستعد ابتلا به فتق دیسک هستند.
وزن اضافی: اضافه وزن فشار زیادی بر روی ستون فقرات وارد می‌کند و خطر فتق دیسک را افزایش می‌دهد.
سیگار کشیدن: سیگار کشیدن جریان خون را به دیسک‌های بین مهره‌ای کاهش می‌دهد و روند تخریب آن‌ها را تسریع می‌کند.
علائم فتق دیسک کمر
علائم بسته به محل فتق و عصب تحت فشار قرار گرفته، متفاوت است. برخی از شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- درد کمر: معمولاً درد در ناحیه پایین کمر احساس می‌شود و ممکن است به پاها نیز انتشار یابد.
- درد سیاتیک: درد سیاتیک دردی است که از کمر شروع می‌شود و از پشت پا تا کف پا ادامه می‌یابد.
- بی حسی و سوزن سوزن شدن: این احساسات معمولاً در پاها و باسن احساس می‌شوند.
- ضعف عضلانی: ضعف در پاها و مشکل در راه رفتن از دیگر علائم فتق دیسک است.
- اختلالات روده‌ای و مثانه: در موارد شدید، فتق دیسک می‌تواند به اعصاب کنترل‌کننده روده و مثانه فشار وارد کند و باعث اختلال در عملکرد آن‌ها شود.
بهترین درمان فتق دیسک کمر می تواند علائم بیماران را تا حد زیادی تسکین دهد.
درمان فتق دیسک کمر
بهترین درمان فتق دیسک کمر به شدت علائم و میزان آسیب به عصب بستگی دارد. در بسیاری از موارد، فتق دیسک کمر با درمان‌های غیر جراحی بهبود می‌یابد.
درمان‌های غیر جراحی:
داروهای ضد درد: داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
استراحت: استراحت کوتاه‌مدت می‌تواند به کاهش درد کمک کند، اما استراحت طولانی‌مدت می‌تواند باعث ضعف عضلانی شود.
فیزیوتراپی: تمرینات فیزیوتراپی می‌توانند به تقویت عضلات کمر، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش درد کمک کنند.
تزریق اپیدورال: در این روش، داروهای بی‌حسی یا کورتیکواستروئیدها به فضای اپیدورال تزریق می‌شوند تا درد را کاهش دهند.
درمان جراحی:
دیسککتومی: در این عمل جراحی، بخش بیرون زده دیسک برداشته می‌شود.
لامینکتومی: در این عمل جراحی، بخشی از مهره برداشته می‌شود تا فشار از روی عصب برداشته شود.
فیوژن ستون فقرات: در این عمل جراحی، دو یا چند مهره به هم متصل می‌شوند تا حرکت در آن ناحیه محدود شود.
فیزیوتراپی به عنوان بهترین درمان فتق دیسک کمر
فیزیوتراپی یکی از روش‌های موثر و غیرتهاجمی برای درمان دیسک کمر است. این روش درمانی با هدف کاهش درد، افزایش دامنه حرکتی و تقویت عضلات اطراف ستون فقرات انجام می‌شود.
فیزیوتراپی دیسک کمر چه کاری انجام می‌دهد؟
کاهش درد: فیزیوتراپی با استفاده از تکنیک‌هایی مانند ماساژ، گرما درمانی و سرما درمانی به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند.
افزایش دامنه حرکتی: تمرینات کششی و تقویتی زیر نظر فیزیوتراپ به افزایش انعطاف‌پذیری و بهبود دامنه حرکتی ستون فقرات کمک می‌کند.
تقویت عضلات: تمرینات خاص برای تقویت عضلات شکم، کمر و باسن باعث ایجاد یک هسته قوی شده و از ستون فقرات محافظت می‌کند.
بهبود وضعیت بدنی: فیزیوتراپیست به شما آموزش می‌دهد که چگونه وضعیت بدنی خود را اصلاح کنید تا فشار کمتری به دیسک های کمر وارد شود.
آموزش خود مراقبتی: فیزیوتراپیست به شما تمریناتی آموزش می‌دهد که می‌توانید در خانه انجام دهید تا به بهبودی خود ادامه دهید.
روش‌های درمانی در فیزیوتراپی دیسک کمر
تمرینات درمانی: شامل تمرینات کششی، تقویتی و تعادلی برای افزایش قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات کمر و بهبود عملکرد کلی ستون فقرات.
ماساژ درمانی: برای کاهش اسپاسم عضلانی و افزایش گردش خون در ناحیه کمر.
گرما درمانی و سرما درمانی: برای کاهش التهاب و درد.
اولتراسوند: برای کاهش درد و التهاب و تسریع روند بهبودی.
تحریک الکتریکی: برای کاهش درد و تقویت عضلات.
کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید، فیزیوتراپیست ممکن است به شما برنامه‌ای برای کاهش وزن ارائه دهد.
