فیزیوتراپی آسیب نخاعی راهکاری موثر در توانبخشی بیمارانی است که به هر دلیل دچار آسیب طناب نخاعی و از دست دادن عملکرد شده اند.
آسیب نخاعی (SCI) می تواند تأثیر عمیقی بر توانایی های فیزیکی و عملکردی فرد داشته باشد. فیزیوتراپی با هدف به حداکثر رساندن پتانسیل فرد برای بهبودی، عملکرد و کیفیت زندگی، نقش مهمی در مدیریت آسیب نخاع ایفا می کند. این رویکرد جامع شامل ارزیابی، تعیین هدف و اجرای مداخلات درمانی مختلف برای رسیدگی به آسیبها، محدودیتهای فعالیت و محدودیتهای مشارکت است.
ارزیابی بیمار ضایعه نخاعی
ارزیابی یک فرد مبتلا به آسیب نخاعی با ارزیابی جامع تواناییهای فیزیکی، آسیبها و محدودیتهای عملکردی آنها آغاز میشود. این ممکن است شامل ارزیابی قدرت عضلانی، احساس، الگوهای حرکتی، هماهنگی، تعادل و تحرک عملکردی فرد باشد. علاوه بر این، فیزیوتراپیست دامنه حرکتی، تون عضلانی، اسپاستیسیته، درد، عملکرد تنفسی و یکپارچگی پوست را ارزیابی خواهد کرد.
علاوه بر این، ارزیابی ممکن است شامل ارزیابی فعالیتهای فرد در زندگی روزمره (ADLs)، تحرک ویلچر، نقل و انتقالات و دسترسی به محیط باشد. از طریق این ارزیابی، فیزیوتراپیست درکی از نیازها، اهداف و زمینه های خاص فرد که نیاز به مداخله دارند به دست می آورد.
پس از ارزیابی، فیزیوتراپیست با فرد برای ایجاد اهداف معنادار و دست یافتنی همکاری می کند. این اهداف ممکن است به عملکرد فیزیکی، تحرک، استقلال در فعالیتهای زندگی روزمره، مدیریت درد، آمادگی قلبی عروقی، عملکرد تنفسی و ادغام مجدد جامعه بپردازند. ایجاد اهداف روشن، قابل اندازه گیری و واقع بینانه چارچوبی را برای فرآیند توانبخشی فراهم می کند و به فرد امکان می دهد پیشرفت خود را در طول زمان پیگیری کند. علاوه بر این، اهداف بر اساس نیازها، ترجیحات و سبک زندگی منحصر به فرد فرد تنظیم می شوند و تضمین می کنند که فرآیند توانبخشی فرد محور است.
مداخلات فیزیوتراپی آسیب نخاعی
مداخلات فیزیوتراپی برای آسیب نخاعی چند وجهی است و جنبه های مختلف سلامت فیزیکی و عملکردی فرد را مورد توجه قرار می دهد. این مداخلات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تمرینات دامنه حرکتی و تمرینات کششی: برای حفظ و بهبود تحرک مفصل، جلوگیری از انقباض و مدیریت اسپاستیسیتی.
- تمرینات تقویتی: هدف قرار دادن گروه های عضلانی خاص برای افزایش قدرت، ثبات و توانایی های عملکردی.
- آموزش راه رفتن: استفاده از وسایل کمکی، مهاربندها و وسایل کمکی راه رفتن برای تسهیل راه رفتن روی زمین یا بر اساس تردمیل.
- آموزش تعادل و هماهنگی: درگیر شدن در تمریناتی برای بهبود کنترل وضعیتی، واکنش های تعادلی و هماهنگی.
- تناسب اندام قلبی عروقی: اجرای برنامه های ورزشی هوازی برای بهبود استقامت قلبی عروقی و تناسب اندام کلی.
- تمرین تنفسی: شامل تمرینات تنفسی، تمرین عضلات تنفسی و تکنیک های پاکسازی راه هوایی برای بهینه سازی عملکرد تنفسی و جلوگیری از عوارض.
- تکنیکهای مدیریت درد: استفاده از روشها، درمانهای دستی و آموزش برای رسیدگی به دردهای اسکلتی عضلانی، درد نوروپاتیک و عوارض ثانویه.
- آموزش عملکردی: تمرکز بر فعالیت های زندگی روزمره، نقل و انتقالات، تحرک ویلچر، و استراتژی های انطباقی برای افزایش استقلال و مشارکت در فعالیت های معنادار.
- تجهیزات تطبیقی و فناوری کمکی: توصیه، نصب و آموزش افراد برای استفاده از تجهیزات و فناوری هایی که استقلال عملکردی و دسترسی را ارتقا می دهند.
- آموزش بیمار: ارائه اطلاعات در مورد SCI، استراتژی های خود مدیریتی، مراقبت از پوست، مدیریت مثانه و روده، تمایلات جنسی، منابع اجتماعی و استراتژی هایی برای پیشگیری از عوارض ثانویه.
فرآیند توانبخشی با فیزیوتراپی
فرآیند توانبخشی آسیب نخاعی با فیزیوتراپی اغلب به مراحل حاد، تحت حاد و مزمن تقسیم می شود که هر کدام اهداف و اولویت های خاصی دارند. در مرحله حاد، تاکید بر تثبیت پزشکی، پیشگیری از عوارض ثانویه و تحرک اولیه است.
مداخلات فیزیوتراپی آسیب نخاعی در این مرحله بر حفظ دامنه حرکتی، جلوگیری از انقباضات، بهینه سازی موقعیت و شروع فعالیت های عملکردی اساسی تمرکز دارد. با پیشرفت فرد به مرحله تحت حاد، تمرکز به سمت توانبخشی فشرده، یادگیری مجدد حرکتی، تمرین حرکتی و استقلال عملکردی تغییر می کند. مداخلات در این مرحله با هدف به حداکثر رساندن بهبودی عصبی، تقویت عملکرد فیزیکی و آمادهسازی فرد برای ادغام مجدد در جامعه انجام میشود.
در مرحله مزمن، مدیریت مداوم آسیب نخاعی شامل حفظ دستاوردهای فیزیکی، جلوگیری از عوارض ثانویه و ارتقای سلامت و رفاه طولانی مدت است. مداخلات فیزیوتراپی در این مرحله بر حفظ عملکرد فیزیکی، مدیریت بیماریهای همراه و رسیدگی به نیازهای در حال تکامل در طول زمان متمرکز است.
فیزیوتراپی آسیب نخاعی یک رویکرد چند وجهی و جامع است که هدف آن به حداکثر رساندن پتانسیل فرد برای بهبود، عملکرد و کیفیت زندگی است. فیزیوتراپیست ها از طریق ارزیابی کامل، تعیین هدف، طیف وسیعی از مداخلات و همکاری با یک تیم چند رشته ای، نقش مهمی در رسیدگی به نیازهای فیزیکی، عملکردی و روانی-اجتماعی افراد مبتلا به آسیب نخاعی در طول فرآیند توانبخشی ایفا می کنند. فیزیوتراپی با ارائه مراقبت های فردی و مبتنی بر شواهد و حمایت مداوم، افراد مبتلا به آسیب نخاعی را برای دستیابی به عملکرد فیزیکی مطلوب، استقلال و مشارکت در جوامع خود توانمند می کند.
از آن جایی که آسیب نخاعی با محدودیت های شدید حرکتی همراه است و مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی برای این عزیزان دشوار است ، خدمات فیزیوتراپی در منزل نقش مهمی را ایفا می کند که توسط متخصصان ما در بهترین مرکز فیزیوتراپی در منزل تهران ارائه می شود.