اسکولیوز، وضعیتی که میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد، با انحنای جانبی غیر طبیعی ستون فقرات خود را نشان می دهد. در حالی که همه افراد دارای انحنای طبیعی در ستون فقرات خود هستند، افراد مبتلا به اسکولیوز یک خمیدگی به شکل S یا C را تجربه میکنند که منجر به نگرانیهای بالقوه سلامتی و عدم تعادل وضعیتی میشود.
ستون فقرات ما، متشکل از 24 مهره که روی هم قرار گرفته اند، یک شکل S طبیعی از نمای جلو ایجاد می کند. این خمیدگی عملکردهای حیاتی را انجام می دهد، وزن بدن ما را پشتیبانی می کند، شوک را جذب می کند و حرکت را تسهیل می کند. در ستون فقرات سالم، این انحناها در صفحه ساژیتال (از جلو به عقب) قرار دارند. با این حال، اسکولیوز یک انحنای اضافی را در صفحه کرونال (سمت به پهلو) ایجاد می کند که باعث می شود ستون فقرات از تراز طبیعی خود منحرف شود.
فیزیوتراپی موثرترین روش درمان غیرجراحی این عارضه است که با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی آیتن در شریعتی تهران می توانید از آن بهره مند شوید.
انواع اسکولیوز
- اسکولیوز ایدیوپاتیک: در 80 درصد موارد، علت ناشناخته باقی می ماند و اغلب در دوران بلوغ ظاهر می شود. این معمولاً قسمت میانی پشت (ستون فقرات قفسه سینه) یا پایین کمر (نفقه کمری) را تحت تأثیر قرار می دهد و بر اساس سن شروع بیماری طبقه بندی می شود:
- نوجوانان: بین 4 تا 10 سال ظاهر می شود.
- ایدیوپاتیک نوجوانان: شایع ترین نوع که بین 10 تا 18 سالگی تشخیص داده می شود.
- مادرزادی: در بدو تولد به دلیل رشد غیرطبیعی مهره ها در رحم وجود دارد.
- عصبی عضلانی: نتایج ناشی از شرایط عصبی زمینهای مانند دیستروفی عضلانی است که بر کنترل عضلات تأثیر میگذارد و منجر به انحنای ستون فقرات میشود.
- دژنراتیو: در بزرگسالان به دلیل ساییدگی و پارگی دیسک های ستون فقرات ایجاد می شود که اغلب در قسمت پایین کمر ظاهر می شود.
در حالی که علت دقیق اسکولیوز ایدیوپاتیک ناشناخته است، عوامل ژنتیکی، تغییرات هورمونی در دوران بلوغ و عدم تعادل بیومکانیکی مشکوک هستند که در این امر نقش دارند. سایر انواع دلایل مشخص تری دارند، مانند نقص مادرزادی در موارد مادرزادی یا آسیب عصبی در موارد عصبی عضلانی.
علائم و نشانه ها
اسکولیوز اغلب به صورت نامحسوس پیشرفت می کند و تشخیص زودهنگام آن بسیار مهم است. علائم رایج عبارتند از:
- شانه ها یا باسن ناهموار
- یک تیغه شانه بیشتر از دیگری بیرون زده است
- دور کمر ناهموار
- برجستگی دنده در یک طرف
- بدن به یک طرف متمایل شده است
- کمردرد (همیشه وجود ندارد)
تشخیص زودهنگام کلید شروع درمان به موقع و نظارت بر پیشرفت است. تشخیص اسکولیوز معمولا شامل موارد زیر است:
- معاینه فیزیکی برای ارزیابی وضعیت، تقارن و انحنای ستون فقرات.
- اشعه ایکس برای اندازه گیری درجه انحنا، معمولا با استفاده از زاویه کاب.
- تصویربرداری اضافی (MRI یا سی تی اسکن) در موارد پیچیده.
درمان اسکولیوز
گزینه های درمانی برای این ناهنجاری نیز بسته به شدت انحنا، سن و عوامل دیگر متفاوت است.
درمان های غیر جراحی:
مشاهده: برای منحنی های خفیف (کمتر از 25 درجه)، مشاهده ممکن است تنها درمان مورد نیاز باشد. برای نظارت بر منحنی و مشاهده پیشرفت آن، اشعه ایکس منظم گرفته می شود.
بریس: برای انحناهای بین 25 تا 40 درجه، ممکن است بریس توصیه شود. بریس فشار ملایمی به ستون فقرات وارد میکند تا از بدتر شدن انحنا جلوگیری کند. بریس ها معمولاً 16 تا 20 ساعت در روز استفاده می شوند.
روش Schroth: این یک نوع روش فیزیوتراپی است که به بهبود وضعیت و انعطاف پذیری کمک می کند و ممکن است به جلوگیری از پیشرفت منحنی کمک کند.
درمان جراحی:
فیوژن ستون فقرات: این عمل جراحی برای صاف کردن و جوش دادن دائمی مهره ها به یکدیگر است. معمولاً فقط برای منحنی های شدید (بیشتر از 40-50 درجه) که احتمال پیشرفت دارند توصیه می شود.
مهم است که با پزشک صحبت کنید تا بهترین گزینه درمانی را برای شما تعیین کند. در اینجا موارد دیگری وجود دارد که باید در نظر داشته باشید:
- تشخیص زودهنگام و درمان مهم است.
- اهداف درمان ممکن است برای کودکان و بزرگسالان متفاوت باشد.